Parentale burn-out: Overspannen door je kinderen
Stond je vanochtend te schreeuwen tegen je kinderen omdat ze wéér niet vooruit te branden waren? Het overkwam mij een paar jaar geleden regelmatig en heel soms betrap ik mezelf er nog wel eens op.
Er wordt dan ook wel eens terug gegild en ik weet dan, dat ik daar zelf de oorzaak van ben. Een confronterende en akelige spiegel is dat.
Opvoeden is best heavy
Het gebeurt in de beste families. En dat is ook niet gek. Het opvoeden van kinderen is namelijk moeilijk.
Waar ik eerder nog een puppycursus volgde voor het opvoeden van onze nieuwe harige huisvriend, zijn er maar lastig cursussen te vinden om kinderen een beetje goed af te leveren na een paar jaar. Gek toch?
Ik vind opvoeden namelijk ‘by far’ het moeilijkste dat ik ooit heb gedaan. En dan moet je daarin ook nog eens op één lijn liggen met je partner. In theorie én in uitvoering. Ga er maar aanstaan.
De lat hoog…
We willen graag de perfecte ouders zijn. Of daar in ieder geval in de buurt komen. Vooral moeders belasten zichzelf hiermee en kunnen hier maar moeilijk een ontspannen houding in vinden.
We willen het aller-allerbeste voor onze kinderen. Ze moeten alle kansen krijgen die er zijn en zich op alle mogelijke vlakken ontwikkelen. Kinderen die 4-5 dagen in de week op pad zijn voor sport, muziek of iets anders zijn geen uitzonderingen meer. En met een beetje geluk worden ze elke keer gehaald en gebracht.
U vraagt, wij draaien
“Ik wil altijd klaarstaan voor de kinderen. Als ze iets nodig hebben, als ik ze ergens bij moet helpen of als ze een spelletje willen doen.
Dat gaat voor op tijd voor mezelf”.
Dit vertelde een klant me laatst en dat verhaal staat niet op zichzelf. We denken vaak dat we er altijd voor ze moeten zijn. Dat we een soort persoonlijk entertainment team zijn. Dat we alles moeten regelen en organiseren. En dat we ook zoveel mogelijk verantwoord en bio-dynamisch aan moeten pakken.
Ook weer met name moeders hebben hier last van. Ze hebben veelal de neiging om eerst voor de kinderen te zorgen en dan pas voor zichzelf.
Tja en al voelt dat misschien ergens logisch (als moeder zijnde).. dat is het niet. Als jij er zelf aan onderdoor gaat, dan heeft jouw kind daar uiteindelijk onder te lijden. Je moet in het vliegtuig niet voor niets eerst het zuurstofmasker bij jezelf opzetten. Pas dan kan je voor een ander zorgen.
En bedenk hoe leuk het is voor je kinderen om ouders te hebben die ontspannen en blij zijn omdat ze regelmatig even bijtanken?
… en de schijn hoog
En we willen ook graag aan anderen laten zien dat we alles heel goed voor elkaar hebben. Dat het opvoeden voor ons ‘appeltje eitje’ is en dat het ze aan niets ontbreekt.
Openlijk toegeven dat je je kinderen op zondagochtend met een tablet in bed tekenfilms laat kijken zodat je uit kan slapen is eigenlijk ‘not done’.
En durf je te vertellen dat je ze deze week 2 keer (of zelfs 3x) een maaltijd met een P hebt voorgeschoteld omdat het qua tijd beter uitkwam? Dan zal je mogelijk: “O nee, dat doen wij niet hoor”, te horen krijgen. En bam, je voelt je weer een slechte ouder.
Iedereen vindt er wat van
Om het nog uitdagender te maken zijn er ook hele groepen mensen die er wat van denken te moeten vinden. Van hoe jij opvoedt. Dat kunnen (schoon)ouders, collega’s, buren, vrienden of onbekenden in de supermarkt zijn.
Ze doen dit in stilte, met een oogopslag of gewoon open en bloot in duidelijke taal. Met als resultaat dat je nog meer onzekerheid en druk voelt.
En dan was er nog iets naast opvoeden
Je zou het bijna vergeten. Meestal zijn er naast het opvoeden ook nog zaken als: het huishouden, werk, een sociaal leven, sport, persoonlijke ontwikkeling, mantelzorg etc. En daar ligt de lat meestal ook niet laag.
En dat alles bij elkaar kan er dan voor zorgen dit heel, heel veel en soms teveel van je vraagt.
Soms zelf zoveel dat ouders er overspannen van raken. Een parentale burn-out heet dat.
Extra opvoedhordes
Heb je kinderen met iets uitgebreidere gebruiksaanwijzing, zoals AD(H)D, autisme, hoogbegaafdheid of syndroom van down, dan maak je extra kans op de parentale burn-out. Deze kinderen hebben vaak toch wat meer aandacht en energie nodig dan kinderen zonder die ‘extra’s’.
En zo zijn er natuurlijk nog talloze extra hordes zoals gescheiden zijn, eventueel inclusief een beschadigde relatie met je partner; je kinderen helemaal alleen opvoeden of iets anders. Ook dan heb je vaak extra oplaad- en bijtanktijd nodig omdat je batterij nog net iets sneller leeg gaat.
Weinig ‘samen’ in Nederland
In Nederland leven we daarnaast ook nog in een behoorlijk individualistische maatschappij. We zijn vooral bezig met voor onszelf te zorgen en onze kinderen voeden we ook zelf op.
In tegenstelling tot bijvoorbeeld landen als Italië en Spanje, landen in Zuid-Amerika zoals Argentinië en veel landen in Afrika. Daar zijn het leven, en daarbij het opvoeden, meer een familie- of zelfs een dorpsgebeuren. Daar delen ze de lasten en ook de lusten veel meer. En ondersteunt men elkaar waar het kan. In onze cultuur komt het toch meer op jou en je (eventuele) partner neer.
Signalen van een parentale burn-out
- Twijfel jij regelmatig of je wel een goede ouder bent?
- Heb je moeite om alle ‘opvoedballen’ in de lucht te houden?
- Kan, wil of durf je niet even zo nu en dan een ‘time out’ te nemen van je kind(eren) terwijl je dat wel nodig hebt?
- Vind je het steeds moeilijker om een leuke ouder te zijn voor je kind(eren)?
- Is je lontje kort en wordt die korter?
- Kan je nauwelijks energie vinden om met je kind(eren) bezig te zijn?
Dan kan het zijn dat je richting een parentale burn-out gaat.
bNiets om je voor te schamen. Wel iets om direct alert op te zijn en om uit te zoeken wat je anders kan gaan doen of wie je daar bij kan helpen. Want maandenlang uit de running zijn omdat je bent ‘afgeknapt’, dat wil je toch niet?
Energie bijtanken verplicht
Kijk eerst eens welke kleine stapjes jij zelf al kan zetten. Een stapje per keer. Rustig aan.
Bijvoorbeeld:
- Vraag hulp aan familie of vrienden* of zoek een oppas: Kunnen de kinderen een nachtje uit logeren of kunnen ze een avondje bij je oppassen? Misschien zelfs met enige regelmaat.
- Plan een uitje voor jezelf. Alleen of met een vriend(in) terwijl je partner thuisblijft en voor de kinderen zorgt. En wissel dit ook eens om.
- Plan eens een uitje met één van je kinderen als je er meerdere hebt. Dat geeft een hele andere sfeer en brengt vaak meer rust dan als iedereen samen is.
- Praat met anderen over waar je tegenaan loopt. Het zal je verbazen over de gelijkenissen die zij met jou blijken te hebben. Zo kan je elkaar helpen met handige tips en ook gewoon even je hart luchten. Zo fijn!
- Plan minsten elke week enkele uurtjes -ongestoorde- ontspanning in voor jezelf. Wandelen, in bad, een fijn boek lezen, een cursus schilderen, punniken of macrameeën of lekker uit eten.
* Hulp vragen is best lastig. Dat weet ik. Maar hou in je achterhoofd dat mensen het fijn vinden om een ander te helpen. Dat geeft ze een goed gevoel. En vertrouw erop dat als iemand niet wil of kan, ze het eerlijk tegen je zeggen.
Welke van bovenstaande stapjes zou je vanaf morgen in kunnen passen in je leven? Plan dit meteen in je agenda en regel de ondersteuning die je nodig hebt. Vind je het lastig? Begin eerst eens met een half uurtje tijd voor jezelf per week en breid het elke week met 5 minuten uit.
Alle ouders doen maar wat
Nog twee dingen die je elke dag tegen jezelf kan zeggen of op een briefje zichtbaar op kan hangen:
- Alle ouders doet maar wat (Echt waar, praktisch niemand heeft een cursus gevolgd)
- Iedereen is vooral met zichzelf bezig. Niet met jou. (Dus ze letten echt niet allemaal op wat jij doet en anders kijk je gewoon de andere kant op).
Doe dus vooral waar jij je goed bij voelt!
Vond je dit leuk om te lezen?
Schrijf je dan nu in voor de update en mis nooit meer een blog!
Copyright: 2024 - Nicole Hermans
Wandelgebied: Drenthe & Groningen
